هزینه آزمایش

کد آزمایش
704

مورد استفاده
ü در اکثر سرطانهای کولورکتال خونریزی روده ای ایجاد می شود و در اکثر مراحل تشخیص بخصوص تشخیص اولیه بررسی خونریزی از تومور حائز اهمیت بوده و قریب به اکثریت مبتلایان غلظت بیش از 2 میلی گرم در هر گرم مدفوع خود هموگلوبین دارند. ü غربالگری سالانه سرطان کولورکتال در افراد بالای 50 سال طبق توصیه مجامع بین المللی پزشکی از جمله CFT، ACP، USPSTF
نام روش اندازه گیری
تست گایاک، تست HemoQuant، سنجش 1α- آنتی تریپسین و هاپتوگلبولین، روش فلورسانس پورفیرین، روش های ایمو
نام های مشابه
Blood (Occult), Stool; Hemoglobin (Occult), Stool; Stool for Blood; Fecal Occult Bloo

نوع نمونه
مدفوع
حجم نمونه
در مدفوع قوام دار حدود 5 گرم (به اندازه یک فندوق) و در مدفوع آبکی5 میلی لیتر .
نگهداری نمونه
نمونه باید سریعاً به آزمایشگاه تحویل داده شود؛ در غیر این صورت تا زمان رسیدن به آزمایشگاه در دمای یخچال (2-8oC) نگهداری شود و از قرار دادن نمونه ها در محیط گرم یا در مجاورت نور خورشید خودداری شود. تاخیر در انجام آزمایش می تواند بر نتایج آن تأثیر منفی داشته باشد. نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود.
حمل و نقل نمونه
زنجیره سرد
نیازهای همراه نمونه
سن و جنس بیمار و سابقه بیماری آن را یادداشت کنید.
راهنمای جمع آوری نمونه
نمونه مدفوع باید در ظرف مخصوصی که از طرف آزمایشگاه تحویل می گردد و تمیز، درب دار و فاقد مواد نگهدارنده است، جمع آوری شود. گرفتن مدفوع، زشت و ناخوشایند است. بعضی بیماران نمی‌خواهند یا قادر به همکاری نیستند. باید مراقب بود تا خون احتمالی ادرار یا قاعدگی موجب آلوده‌شدن مدفوع نشود. چنانچه به علتی امکان جمع آوری مستقیم مدفوع در ظرف نمونه گیری مقدور نباشد باید نکات زیر حتماً رعایت گردد:قبل از اجابت مزاج، کف توالت باید کاملاً شسته و عاری از مواد شوینده و پاک کننده گردد ( ترجیحاً بهتر است دو بار سیفون کشیده شود). پس از اجابت مزاج با استفاده از یک آبسلانگ یا اپلیکاتور، مقدار کمی از سطح رویی مدفوع را بدون اینکه با ادرار یا آب مخلوط گردد، در ظرف مخصوص قرار داده و درب آن محکم بسته شود.
اطلاعات لازم از بیمار
نام و نام خانوادگی سن و جنس بیمار
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
خانم هایی که عادت ماهیانه هستند تا سه روز پس از پایان دوره فوق از انجام این آزمایش خودداری نمایند. چنانچه بیمار به بواسیر یا شقاق مقعد مبتلا بوده و خونریزی واضحی از این ضایعات مشاهده می گردد، قبل از انجام آزمایش به آزمایشگاه اطلاع دهد.

اطلاعات بالینی
خونریزی مخفی در دستگاه گوارش به اندازه‌ای است که بیمار از آن آگاه نمی‌شود ولی با تست‌های شیمیایی می‌توان آن را ردیابی کرد. در مجموع شایع­ترین علت وجود خون مخفی در مدفوع، آلودگی با کرم‌های قلاب­دار (hookworm) است. در کشورهای صنعتی مهم‌ترین علت، آدنوکارسینوم کولورکتال می‌باشد. نتایج مثبت کاذب و منفی کاذب اتفاق می‌افتد. علیرغم این نقطه ضعف، آزمایش سالیانه خون مخفی مدفوع (FOBT) باعث کاهش مرگ‌های ناشی از کارسینوم‌های کولورکتال شده ‌است به خصوص وقتی که همراه با کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی اپیزودیک باشد. FOBT مثبت ممکن است ناشی از قسمت‌های بالاتر دستگاه گوارش یا روده کوچک هم باشد.
مقادیر مرجع
تست گایاک: منفی (یک نتیجه مثبت اهمیت بیشتری دارد تا یک نتیجه منفی).
تفسیر
تفسیر: ردیابی خونریزی دستگاه گوارش به خصوص در مواردی که ناشی از آدنوکارسینوم روده بزرگ است. از FOBT برای پیداکردن موردی (case finding) و غربالگری جمعیت هم استفاده می‌شود، هر چند برای غربالگری نئوپلاسم‌های کولورکتال نسبتاً غیرحساس بوده و حتی برای ردیابی پولیپ­‌ها حساسیت کمتری هم دارد. کمتر از 30% کارسینوم‌ها و پولیپ‌های بزرگتر به حدی خونریزی دارند که توسط غربالگری خون مخفی ردیابی می‌شوند.بیماری دستگاه گوارش فوقانی ممکن است اولین بار توسط FOBT شناخته شود. گاستریت همراه با H.pylori و سرطان معده می‌توانند سبب مثبت‌شدن FOBT شوند. خونریزی از دستگاه گوارش به بهترین نحو توسط هم­ پورفیرین FOBT ردیابی می‌شود و FOBT مبتنی بر گایاک در این زمینه فاقد حساسیت است. بیماری سلیاک نیز از علل خونریزی مخفی است. سایر علل مثبت‌شدن FOBT در روده باریک عبارت است از تومورها،‌ دیورتیکول مکل و اکتازی عروقی.
احتیاط ها
چنانچه بیمار به علل مختلف دچار خونریزی از لثه ها یا مخاط دهان است، خون بلعیده شده می تواند سبب مثبت شدن کاذب آزمایش گردد. اکثر روش­ها برای مقادیر کم خون فاقد حساسیت بوده و احتمالاً ناتوان در ردیابی از دست‌رفتن آهسته خون هستند. بسیاری از آدنوم‌ها و کارسینوم‌ها خونریزی نمی‌کنند. وقتی مشکوک به خونریزی مخفی از دستگاه گوارش هستید، حداقل سه نمونه و ترجیحاً از حرکات مجزای روده باید گرفته شود. بسیاری از مواد و شرایط با تست­های گایاک تداخل دارند. ویتامین‌‍C (اسید آسکوربیک) و آنتی ‌اسیدها ممکن است سبب نتایج منفی در تست­های گایاک شوند. نتایج مثبت کاذب ممکن است به دنبال ورزش شدید و مصرف زیاد سبزیجات غنی از پراکسیداز بخصوص ترب‌کوهی، الکل ، قرص آهن و آسپرین ایجاد شوند. PH اسیدی، گرما و مدفوع خشک گاهاً منجر به نتایج منفی می‌شوند در حالی که در مدفوع آبکی احتمال مثبت شدن تست بیشتر خواهد شد. 70% از کارسینوم‌های کولورکتال و 80% از آدنوم‌های بزرگتر از 2 سانتی­متر کولورکتال، توسط تست­های گایاک ردیابی نمی‌شوند. از این رو بیمارانی که آنمی فقر آهن بدون توجیه دارند یا شواهد یا علایمی از بیماری گوارشی دارند، بد